Kiszenie warzyw to doskonały sposób na przedłużenie ich trwałości, zachowanie wartości odżywczych i dodanie wyjątkowego smaku. W artykule przedstawiamy 11 przepisów na zdrowe kiszone warzywa, które można przygotować w domu. Znajdziesz tu przepisy na kiszone ogórki, buraki, cebulę, czosnek, botwinkę, bakłażany, paprykę, cukinię, kalafior i marchew.
Jak kisić warzywa?
Kiszenie to prosty i naturalny sposób na przetwarzanie warzyw, a także owoców i ziół. Wszystkie poniżej podane przepisy bazują na jednym uniwersalnym sposobie przygotowania.
- Wybierz świeże, dojrzałe warzywa, a następnie dokładnie je umyj.
- Przygotuj odpowiednie naczynie do kiszenia, takie jak ceramiczne lub kamienne.
- Pokrój warzywa na odpowiednie kawałki, zwracając uwagę na ich wielkość i kształt, aby umożliwić równomierne kiszenie.
- Przygotuj solankę, czyli roztwór wody i soli, której użyjesz do zalania warzyw. Do wody wsyp sól oraz opcjonalnie cukier (jeśli podano w przepisie), a następnie gotuj do rozpuszczenia. Możesz dodać do niej też niewielką ilość zalewy z poprzedniego kiszenia, jako starter.
- Przygotuj zioła i przyprawy, które chcesz użyć do kiszenia.
- Ułóż warzywa w naczyniu do kiszenia przekładając je ziołami i przyprawami, a następnie zalej solanką.
- Upewnij się, że wszystkie produkty są całkowicie zanurzone w zalewie, aby uniknąć pleśni i gnicia warzyw. Możesz docisnąć je czymś ciężkim, na przykład płaskimi kamieniami.
- Kiszenie powinno odbywać się w temperaturze pokojowej, około 15-20 stopni Celsjusza. W tych warunkach proces fermentacji trwa od kilku dni do dwóch tygodni.
- Kiszonki umieszczone w naczyniu musza mieć dostęp do powietrza. Można je przykryć, jednak nie zbyt szczelnie – umożliwi to wydostawanie się gazów powstających podczas fermentacji.
- Po kilku dniach kiszenia, gdy gazowanie ustąpi, dokręć szczelnie słoiki, zwłaszcza jeśli chcesz przechowywać kiszonki przez kolejne kilka miesięcy.
- W miarę możliwości kontroluj proces kiszenia, obserwując zmiany w kolorze, konsystencji, smaku i zapachu produktów.
- Po zakończeniu procesu fermentacji, przechowuj kiszonki w chłodnym miejscu.
Przepisy na domowe kiszonki warzywne
Kiszone warzywa są bogate w witaminy, minerały oraz mają korzystny wpływ na trawienie i mikroflorę jelitową.
1. Kiszone ogórki
Składniki:
- 1 kg ogórków,
- 1 litr wody,
- 50 g soli,
- 2 łyżki cukru,
- 5 ząbków czosnku,
- 1 łyżka ziaren gorczycy,
- 2 liście laurowe,
- 5 ziaren pieprzu,
- kilka gałązek kopru.
2. Kiszone buraki
Składniki:
- 1 kg buraków,
- 1,5 litra wody,
- 75 g soli,
- 2 łyżki cukru,
- 3 ząbki czosnku,
- 1 łyżka ziaren kminu rzymskiego,
- 2 liście laurowe,
- 1 łyżka pieprzu.
3. Kiszona cebula
Składniki:
- 1 kg cebuli,
- 1 litr wody,
- 50 g soli,
- 3 łyżki cukru,
- 1 łyżka ziaren pieprzu,
- 2 liście laurowe,
- 1 łyżka ziaren kminu rzymskiego.
4. Kiszony czosnek
Składniki:
- 500 g czosnku,
- 1 litr wody,
- 50 g soli,
- 3 łyżki cukru,
- 1 łyżka ziaren kminu rzymskiego,
- 2 liście laurowe,
- 1 łyżka ziaren jałowca.
5. Kiszone botwinki
Składniki:
- 1 kg botwinki (liście buraka),
- 1,5 litra wody,
- 75 g soli,
- 3 łyżki cukru,
- 2 ząbki czosnku,
- 1 łyżka ziaren kminu rzymskiego,
- 2 liście laurowe,
- 1 łyżka ziaren pieprzu.
6. Kiszone bakłażany
Składniki:
- 1 kg bakłażanów,
- 1 litr wody,
- 50 g soli,
- 3 łyżki cukru,
- 3 ząbki czosnku,
- 1 łyżka ziaren kolendry,
- 2 liście laurowe,
- 1 łyżka ziaren pieprzu.
7. Kiszona papryka
Składniki:
- 1 kg papryki,
- 1 litr wody,
- 50 g soli,
- 3 łyżki cukru,
- 2 ząbki czosnku,
- 1 łyżka ziaren kolendry,
- 2 liście laurowe,
- 1 łyżka ziaren pieprzu.
8. Kiszona cukinia
Składniki:
- 1 kg cukinii,
- 1 litr wody,
- 50 g soli,
- 3 łyżki cukru,
- 2 ząbki czosnku,
- 1 łyżka ziaren kminu rzymskiego,
- 2 liście laurowe,
- 1 łyżka ziaren pieprzu.
9. Kiszony kalafior
Składniki:
- 1 kg kalafiora,
- 1 litr wody,
- 50 g soli,
- 3 łyżki cukru,
- 3 ząbki czosnku,
- 1 łyżka ziaren kminu rzymskiego,
- 2 liście laurowe,
- 1 łyżka ziaren pieprzu.
- Przygotowanie:
10. Kiszona marchew
Składniki:
- 1 kg marchwi,
- 1 litr wody,
- 50 g soli,
- 3 łyżki cukru,
- 3 ząbki czosnku,
- 1 łyżka ziaren kminu rzymskiego,
- 2 liście laurowe,
- 1 łyżka ziaren pieprzu.
11. Kiszone kapusta
Składniki:
- 1 główka kapusty (około 2 kg),
- 2 marchewki,
- 40 g soli,
- 1 łyżka ziaren kminu rzymskiego,
- 2 ząbki czosnku (opcjonalnie).
Z czego jeszcze można zrobić kiszonki?
Kiszonki nie ograniczają się tylko do warzyw. Można kisić również zioła, owoce, a nawet grzyby. Dzięki różnorodności dostępnych składników, można tworzyć niezwykle ciekawe i smakowite przetwory, które zachwycą nie tylko podniebienia, ale także dostarczą organizmowi cennych witamin i minerałów.
- Kiszenie ziół to doskonały sposób na zachowanie ich świeżości i wartości odżywczych. Można kisić pojedyncze zioła, takie jak bazylia, mięta, koperek, pietruszka czy estragon, ale również tworzyć wieloskładnikowe mieszanki, które zaskoczą smakiem i aromatem. Kiszenie ziół polega na układaniu ich warstwami w słoiku z solą lub zalewą na bazie solanki.
- Kiszenie owoców to świetna alternatywa dla konfitur i dżemów z dodatkiem cukru. Kiszone owoce, takie jak jabłka, gruszki, śliwki czy wiśnie, zachowują swoje naturalne walory smakowe, a dodatkowo są wzbogacone o probiotyki i enzymy. W przypadku kiszenia owoców, warto dodać przyprawy, takie jak cynamon, goździki czy anyż.
- Kiszone grzyby to przysmak, który cieszy się dużą popularnością w krajach wschodnich. Doskonałymi grzybami do kiszenia są między innymi maślak, borowik oraz rydz. Wystarczy je umyć, pokroić na kawałki i zalać zalewą z soli, wody, liści laurowych i ziaren pieprzu. Po 2-3 tygodniach fermentacji, grzyby są gotowe do spożycia.
Eksperymentowanie z różnymi składnikami pozwala odkrywać nowe smaki i korzyści zdrowotne płynące z kiszonek. Kiszone zioła, owoce czy grzyby mogą być doskonałym dodatkiem do sałatek, kanapek, potraw mięsnych oraz wegetariańskich.