Pomarańcza kojarzy się nam głównie z czymś smacznym, słodkim, aczkolwiek dość wyrazistym w smaku. Mało kto jednak wie, że w dietetyce olbrzymią rolę odgrywa również jej gorzka odmiana, która – co ciekawe – charakteryzuje się doskonałymi właściwościami zdrowotnymi. I żeby było jasne, nie chodzi tu o kolejny, egzotyczny suplement diety, którego działanie jest jedną, wielką niewiadomą. Gorzka pomarańcza jest bowiem wykorzystywana przede wszystkim jako środek odchudzający, który spożywany jest najczęściej w postaci smacznych konfitur.

    Celem poniższego artykułu będzie przybliżenie potencjalnym konsumentom tej niezwykłej rośliny, wskazanie jej najważniejszych zalet i zastosowań, a także… określenie jej prawdziwej roli w zaspokajaniu żywieniowych potrzeb człowieka. A więc – zapraszamy do lektury!

    Czym jest gorzka pomarańcza?

    Gorzka pomarańcza to dosyć niewłaściwa nazwa tej rośliny. I choć w pewnym sensie oddaje ona jej smak i aromat, to w pewnym sensie zniechęca do jej spożycia. W rzeczywistości – owszem – owoc ten jest dość gorzki, ale zarazem smaczny i orzeźwiający. Jego charakterystyczny, niepowtarzalny smak ułatwia orzeźwienie, rozbudza i poprawia nastrój. Nie bez znaczenia jest też jego wyrazisty zapach, który jest świetną, „aromatyczną dekoracją” dla domów i mieszkań.

    Skąd pochodzi gorzka pomarańcza? Jej „ojczyzną” jest południowo – zachodnia Azja, a zwłaszcza wybrzeże Chin i Korei Południowej. I choć wielu Europejczyków nie zna tej odmiany, to zagościła ona w Europie już w XVI wieku. Jak jednak łatwo się domyśleć, nie przyjęła się ona na europejskich stołach, gdyż – jako taka – nie jest tak słodka i aromatyczna co jej lepiej znana odmiana.

    Podstawowe właściwości gorzkiej pomarańczy

    Ze względu na duże bogactwo witamin, gorzka pomarańcza ma bardzo bogate zastosowanie w leczeniu różnych schorzeń.1

    1. Medycyna wschodnia – to jedno z pierwszych zastosowań tej niezwykłej rośliny. Nic w tym dziwnego – to właśnie medycyna chińska po raz pierwszy odkryła jej niebagatelne właściwości. Biorąc pod uwagę fakt, że mamy tu do czynienia z jedną z najstarszych cywilizacji na świecie, nie można mieć co do tego żadnych wątpliwości.
    2. Wsparcie w leczeniu anemii – pomarańcza gorzka jest bardzo bogata w żelazo, dzięki czemu medycyna wykorzystuje ją pomocniczo w łagodzeniu skutków anemii. Poza tym roślina ta jest bogata również w witaminę C, która znacznie przyspiesza jego wchłanianie do krwiobiegu.
    3. Uszczelnianie naczyń krwionośnych, które jest możliwe dzięki bogatym właściwościom antyoksydacyjnym i regenerującym gorzkiej pomarańczy. Poza tym roślina ta skutecznie poprawia krążenie, zmniejszając ryzyko wystąpienia zatorów, skrzepów i miażdżycy. Trzeba też zaznaczyć, że wspiera ona też pracę serca.
    4. Łagodzenie schorzeń układu pokarmowego – gorzka odmiana pomarańczy łagodzi refluks żołądka, usprawnia pracę jelit, optymalizuje ruchy perystaltyczne i pogłębia apetyt. Jest ona też często stosowana w przypadku wystąpienia zatwardzeń i jako naturalny sposób usuwania złogów jelitowych.
    5. Pomocnicze leczenie chorób nowotworowych – zawarte w gorzkiej pomarańczy fitoskładniki, skutecznie blokują rozrost komórek nowotworowych. Wielu lekarzy stosuje ją jako suplementację w chorobach onkologicznych.
    6. Działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe – pomarańcza gorzka wspiera procesy odpowiedzialne za zwalczanie infekcji takich grypa, przeziębienie, schorzenia oskrzeli, gardła i płuc. Poza tym – ze względu na swoje właściwości antygrzybiczne – pomarańcza pomaga również w łagodzeniu objawów grzybicy.
    7. Działanie immunologiczne – gorzka pomarańcza skutecznie wspiera procesy odpowiedzialne za rozwój zdolności układu immunologicznego. Dzięki niej łatwiej jest mu zwalczyć różnego rodzaju zagrożenia, infekcje i inne formy patogenów.

    Co ciekawe, w medycynie naturalnej stosuje się nie tylko miąższ pomarańczy, ale też jej skórkę. Korzystają z niej zwłaszcza Chińczycy, którzy suszoną skórkę wykorzystują w leczeniu niestrawności i jako wsparcie w procesie pobudzania apetytu. Nie bez znaczenia jest też fakt, że skórka ta może działać również antydepresyjnie, co zresztą zostało już potwierdzone medycznie.

    Gorzka pomarańcza i jej rola w odchudzaniu

    Jedną z bardzo ważnych właściwości gorzkiej pomarańczy, jest jej zdolność do szybszego spalania tkanki tłuszczowej. Jest to zasługą wchodzącej w jej skład synefryny, która jest naturalnym termogenikiem. Oznacza to, że jej spożywanie wpływa na ograniczony wzrost temperatury ciała, co przedkłada się na szybsze spalanie tkanki tłuszczowej. Na marginesie warto podkreślić, że synefryna jest bardzo często stosowana przez sportowców. Substancja ta zastąpiła zresztą kontrowersyjną efedrynę, która jeszcze kilkanaście lat temu była niezwykle popularnym środkiem wspomagającym metabolizm.

    Zaleca się, by spożywać synefrynę w ściśle określonych ilościach. W ciągu doby nie powinno się jej stosować więcej, niż 27 mg. U osób lubiących cytrusy, dobowa podaż synefryny wzrasta do około 25 mg.

    Nie wszystkie gorzkie pomarańcze posiadają tą samą ilość synefryny. Najwięcej można jej znaleźć przede wszystkim w niedojrzałych owocach (zwłaszcza w miąższu). W trakcie procesu dojrzewania owocu, ilość synefryny znacząco spada.

    Przeciwskazania do suplementacji gorzką pomarańczą

    Wprowadzenie do diety gorzkiej pomarańczy jest jak najbardziej wskazane, aczkolwiek wiąże się z koniecznością zachowania pewnych obostrzeń żywieniowych.

    • Gorzkiej pomarańczy nie powinny stosować osoby, u których wykryto choroby serca i układu krążenia. Co ważne – zalecenie te dotyczy wszystkich osób cierpiących na te schorzenia, gdyż pomarańcza – ze względu na dużą zawartość synefryny – znacznie podnosi ciśnienie krwi, wpływając jednocześnie na pracę całego układu i jego budowę.
    • Z tego samego powodu nie powinny jej stosować osoby, u których występuje podwyższone ryzyko zwału serca lub udaru mózgu.
    • Gorzkiej pomarańczy powinny unikać również zrezygnować osoby starsze, które z natury są bardziej podatne na choroby serca i układu krążenia. Zaleca się też, by nie stosowali jej pacjenci diabetologiczni, chyba, że lekarz zadecyduje inaczej.
    • Z gorzkiej pomarańczy powinny też zrezygnować te osoby, które na co dzień stosują leki neurologiczne. Mowa tu zwłaszcza o preparatach działających uspokajająco i relaksująco.
    • Zażywanie silnych leków antydepresyjnych również jest wskazaniem dla odstawienia synefryny (gorzkiej pomarańczy), gdyż substancja ta może wywołać szereg skutków ubocznych, włącznie z nasileniem objawów depresyjnych.

    Gorzka pomarańcza a suplementy diety

    Ze względu na swoje właściwości, ekstrakt z gorzkiej pomarańczy bardzo często wchodzi w skład wieloskładnikowych tabletek na odchudzanie. O ile są to zwykle produkty bezpieczne i przebadane, o tyle niektóre z nich są po prostu ich… podróbkami. Dlatego stosując syntetyczną suplementację pomarańczą gorzką, należy zwrócić uwagę na kilka kwestii.

    • Temperatura ciała – niektóre suplementy zawierające synefrynę, wyposażane są często w dodatkowe substancje podnoszące temperaturę ciała. Ich nadmiar może wywołać niekontrolowaną reakcję spalania tłuszczu, co przełoży się na szereg powikłań o charakterze biochemicznym.
    • Środki pobudzające – ze względu na swój charakter, gorzka pomarańcza wykazuje silne działanie pobudzające pracę najważniejszych organów. Mimo to, działa ona również jako suplement uspokajający. W związku z tym, często wchodzi ona w skład mieszanek zawierających kofeinę, która – w połączeniu z synefryną – może wywołać szereg niebezpiecznych dla organizmu zjawisk, w tym arytmię serca i nerwowość.

    Przed zażyciem syntetycznych mieszanek zawierających synefrynę, warto zwrócić uwagę na ich skład. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości do co bezpieczeństwa ich stosowania, warto skonsultować tą kwestię z lekarzem – specjalistą.

    Bezpieczeństwo i skutki uboczne

    W 90-dniowych badaniu na szczurach dawka ekstraktu z gorzkiej pomarańczy standaryzowanej na 50% synferyny w dawca 300mg/kg masy ciała nie spowodował skutków ubocznych. Skutki uboczne zaobserwowano dopiero przy dawce 1000 mg/kg masy.2

    W przeglądzie publikacji naukowych, włączającym również badania na ludziach wykazano, że ekstrakt z gorzkiej pomarańczy oraz synferyna może być bezpiecznie stosowana w powszechnie stosowanych dawkach.3

    Gorzka pomarańcza w kuchni

    Choć pomarańcza gorzka zaliczana jest do tzw. superżywności (superfoods), można ją wykorzystywać również w kuchni i to w połączeniu z dość kontrowersyjnymi składnikami, takimi jak cukier, lukier, czy też alkohol.

    Jednym z najpopularniejszych zastosowań tej odmiany pomarańczy, jest cukiernictwo. Wykorzystuje się ją w procesie dekorowania tortów, ciast i ciasteczek. Oprócz tego stosuje się ją jako aromatyczny dodatek smakowy i zapachowy. Zakupić ją można w formie naturalnej, albo też… sproszkowanej. W ten sposób można ją dodać nawet do zwykłej herbaty ekspresowej, skutecznie wzbogacając jej smak i aromat.

    Gorzką pomarańczę wykorzystuje się również w produkcji alkoholi. Wchodzi ona m.in. w skład popularnego likieru Curacao, nieodzownie kojarzonego z Ameryką Południową i Środkową. Aromat tego owocu można też dodać do piwa (uzyskujemy w ten sposób smaczne piwo smakowe), a także do różnego rodzaju aromatyzowanych nalewek.

    Gorzka pomarańcza – warto, czy nie?

    Gorzką pomarańczę warto, a nawet trzeba stosować. Jest ona łatwo dostępna i to nie tylko w sklepach ze zdrową żywnością. Oczywiście nie należy przesadzać z ich spożyciem. Warto postawić przede wszystkim na dojrzałe owoce, które zawierają mniej synefryny, ale za to bardzo dużo innych, ważnych dla zdrowia substancji odżywczych, witamin i mikroelementów. Zaleca się, by w ciągu dnia zjadać od połowy do jednej sztuki gorzkiej pomarańczy. Zamiennie można stosować też inne gatunki cytrusów, choć trzeba przyznać, że są one zdecydowanie uboższe w witaminy i mikroelementy.

    Podsumowanie

    Pomarańcza gorzka to obowiązkowy składnik diety mieszkańców południowo – wschodniej Azji. Może zatem warto pójść ich śladem i wprowadzić ją również do „tutejszej” diety? Z pewnością gra jest warta świeczki, gdyż owoc ten zaliczany jest do grona superżywności.

    Źródła:
    1. Bitter Orange: Uses, Side Effects, Interactions, Dosage, and Warning.[]
    2. Bitter orange (Citrus aurantium L.) extract subchronic 90-day safety study in rats.[]
    3. Safety, Efficacy, and Mechanistic Studies Regarding Citrus aurantium (Bitter Orange) Extract and p‐Synephrine.[]

    Leave A Reply